Có
thể nói mùa hè được coi là mùa ngộ độc thực phẩm, thời tiết nắng nóng là điều
kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển, số lượng bệnh nhân phải nhập viện do ngộ
độc thức ăn cũng tăng lên. Vì thế việc đảm bảo an toàn thực phẩm phòng chống
các dịch bệnh mùa hè là thiết yếu và rất quan trọng.
Tiết
trời nóng ẩm trong mùa hè là môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus
phát triển mạnh và là nguyên nhân chủ yếu gây ngộ độc thức ăn (vi sinh vật, hoá
chất, thực phẩm chứa chất độc tố tự nhiên) chưa được kiểm soát.
Trong mùa hè, nguy cơ
ngộ độc cao nhất là từ thức ăn có nguồn gốc động vật và các loại thực phẩm có
nhiều dầu, đạm như: cá, hải sản, sữa.. nếu không được chế biến kỹ, nấu xong
không ăn ngay hoặc sau khi ăn bảo quản không cẩn thận thì nguy cơ gây ngộ độc
là rất cao. Thức ăn để trước 6 giờ có thể tạm coi là vô khuẩn nhưng sau 6 giờ,
vi khuẩn đã có thể nhân lên gây ngộ độc . Rau quả chỉ có thể bảo quản được từ
3- 5 ngày. Chú ý khâu vệ sinh tay và dụng cụ ăn uống trong quá trình chế biến
thực phẩm. Đối với tủ lạnh, ngoại trừ ngăn đá là vi khuẩn không phát triển
được, còn các ngăn làm lạnh khác chỉ có tác dụng hạn chế, làm chậm sự phát
triển của vi khuẩn. Do vậy, nếu đưa quá nhiều thứ vào tủ lạnh, không khí không
lưu thông, nhiệt độ không đảm bảo, thực phẩm sống để cùng với thức ăn đã được
nấu chín sẽ làm cho thực phẩm nhanh hỏng. Đặc biệt, nên chú ý “ăn chín, uống
sôi” đề phòng ngộ độc.
1.
Nguyên nhân ngộ độc thực phẩm trong mùa hè:
- Chế biến
thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.
-Thức ăn để ngoài
không khí nóng quá lâu.
- Ăn uống ngoài đường, vỉa hè, nhất là ở
những hàng quán mất vệ sinh, xe cộ qua lại, gần cống thải của thành phố, nơi
tập kết rác thải công cộng…
- Thường xuyên ôm ấp, âu yếm các
con vật nuôi khiến trẻ em dễ bị dính lông của những con vật này và lại dính vào
thức ăn và đưa vào miệng.
- Thức ăn không được nấu chín kĩ để
“tiêu diệt” các vi khuẩn, thay vào đó, vi khuẩn có cơ hội nhân lên và phá hủy
thức ăn.
- Hoa quả và rau xanh chưa được rửa
sạch đúng cách.
- Nấu đồ ăn với nước bị ô nhiễm
2. Cách
nhận biết một người bị ngộ độc thức ăn:
Sau khi ăn hay uống một thực phẩm bị nhiễm độc (sau vài phút, vài giờ, thậm chí
có thể sau một ngày), người bệnh đột ngột có những triệu chứng: buồn nôn và nôn
ngay, có khi nôn cả ra máu, đau bụng, đi ngoài nhiều lần (phân nước, có thể lẫn
máu), có thể không sốt hoặc sốt cao trên 38oC.
3. Cách
sơ cứu khi bị ngộ độc thực phẩm:
- Loại bỏ
nhanh chóng hết các chất độc trong cơ thể bằng cách cho bệnh nhân uống nước,
tiếp theo là kích thích cơ học vào cổ họng bằng ngón tay chặn xuống lưỡi cho
đến khi nôn được.
Lưu ý: Chỉ gây nôn khi
bệnh nhân còn tỉnh, khi nôn vị trí đầu nằm nghiêng, trường hợp cần thiết lưu
giữ lại ít thứ đã nôn ra để xét nghiệm.
- Trong
trường hợp không nôn được, cho người bệnh uống than hoạt tính. Tác dụng của
than hoạt tính là hút các chất độc ngăn không cho chất độc thấm vào máu.
- Sau khi
nôn hoặc đi ngoài nên cho bệnh nhân uống hết 1 lít nước pha với một gói orezol
hoặc nếu không có sẵn gói orezol thì có thể pha 1/2 thìa cà phê muối cộng với 4
thìa cà phê đường trong 1 lít nước.
Dung dịch Orezol (Ảnh minh họa).
- Trường hợp
bị tiêu chảy không nên uống thuốc hãm lại, nên để bệnh nhân càng đi hết càng
tốt.
Đối với bệnh
nhân ngộ độc nhẹ sau khi nôn và đi ngoài thải hết chất độc sẽ bình phục, không
nên ăn thức ăn cứng sau đó, mà nên cho ăn cháo nhẹ.
Đối với trường
hợp sau khi sơ cứu chưa bình phục ngay và có hiện tượng tím tái, khó thở ….cần
nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để rửa ruột và có những điều
trị cần thiết.
Ảnh minh họa.
Thực phẩm luôn có một ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe con người, sử dụng
thực phẩm không hợp vệ sinh, không an toàn đều có thể bị ngộ độc. Hiểu rõ được
nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn và các biện pháp phòng tránh là vấn đề cần
thiết để bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và mọi người trong xã hội.
Phòng chống
ngộc độc thực phẩm bảo vệ sức khỏe cho bản thân:
Để bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng tránh được ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền
nhiễm qua thực phẩm trong mùa hè, Chi cục ATVSTP khuyến cáo:
*Thực hiện
tốt 10 nguyên tắc vàng trong chế biến thực phẩm an toàn
1. Chọn thực
phẩm an toàn: mua thực phẩm tại các siêu thị, các cửa hàng,
tiệm tạp hóa và những nơi tuân thủ đúng các điều kiện vệ sinh an toàn thực
phẩm. Không nên ăn các hải sản tươi sống, mắm tôm sống, tiết canh…. vì nguồn
bệnh có thể ở trong đó và lây bệnh.
2. Nấu kĩ thức
ăn:thực phẩm tươi sống dễ chứa các mầm bệnh, là môi trường
thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, khi gia nhiệt đun kỹ đun với nhiệt độ ít
nhất là 70oC trong 15 phút thì có thể giết chết vi khuẩn. Thực hiện
ăn chín uống sôi để đảm bảo an toàn thực phẩm.
3. Ăn ngay khi
thức ăn vừa được nấu chín:Thực phẩm nấu chín nguội dần khi để ở nhiệt
độ thường, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn phát triển. Thời gian để
càng lâu, nguy cơ nhiễm khuẩn càng cao. An toàn nhất, chúng ta nên ăn ngay thức
ăn khi vừa được nấu chín.
4. Bảo quản
cẩn thận thực phẩm đã nấu chín, bảo quản ở nhiệt độ an toàn: nếu
bạn muốn bảo quản thực phẩm quá 2 tiếng phải được bảo quản các thực phẩm đó ở
điều kiện nhiệt độ nóng (gần hoặc trên 60oC), hoặc lạnh (gần hoặc
dưới 5oC). Tất cả loại thực phẩm cho trẻ em không nên bảo quản.
Không bảo quản số lượng lớn thực phẩm trong tủ lạnh.
5. Đun kĩ lại
thực phẩm trước khi ăn: Đây là nguyên tắc tốt nhất dể tránh cho vi
khuẩn phát triển trong quá trình bảo quản thực phẩm.
6. Không để lẫn thực phẩm sống
và chín: Thực phẩm nấu chín có thể bị ô nhiễm qua tiếp xúc với
thực phẩm sống. Ví dụ, không chế biến thịt sống và sau đó dùng chung thớt và
dao để thái thịt đã nấu chin, không để chung thực phẩm sống và chín trong 1 tủ
bảo quản (tủ lạnh,…). Làm như vậy sẽ tái sản sinh các sinh vật gây bệnh truyền
qua đường thực phẩm.
7. Luôn giữ
tay chế biến thực phẩm sạch sẽ: Rửa
tay kĩ trước khi chế biến thực phẩm và sau khi có những công việc khác làm gián
đoạn quá trình chế biến như sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với các nguồn dễ
gây ô nhiễm khác. Sau khi chế biến thực phẩm sống, chẳng hạn như cá, thịt hoặc
thịt gia cầm, bạn nhớ nên rửa tay lại thật sạch trước khi bạn chế biến các thực
phẩm khác. Và nếu tay bạn có vết thương, phải băng và bọc kín vết thương trước
khi chế biến thực phẩm. Và luôn nhớ chính những con vật nuôi trong nhà như:
chó, mèo, chim… thường là những tác nhân gây bệnh nguy hiểm mà có thể truyền
qua tay của bạn vào thựcphẩm.
8. Giữ bề mặt chế biến, bếp
luôn khô ráo, sạch sẽ: Thực phẩm rất dễ bị ô nhiễm, bất kỳ bề mặt nào
sử dụng để tiếp xúc thực phẩm phải được giữ sạch sẽ. Chỉ cần một mẫu nhỏ thực
phẩm cũng sẽ là nguyên nhân tiềm ẩn của các mầm bệnh. Khăn lau bát đĩa và các
dụng cụ nấu nướng phải được thay và đem luộc thường xuyên trước khi tái sử
dụng. Khăn lau sàn nhà bếp cũng phải được giặt sạch sẽ.
9. Bảo vệ thực
phẩm khỏi các loài côn trùng, loài gặm nhấm và các loài động vật khác: Động
vật thường chứa các vi sinh vật gây bệnh truyền qua đường thực phẩm. Cách tốt
nhất bạn nên bảo quản thực phẩm bằng cách đựng thực phẩm trong các hộp kín có
đậy nắp.
10. Sử dụng
nguồn nước sạch: sử dụng nguồn nước sạch để ăn uống, đun sôi
nước trước khi làm đá cho các đồ uống.
Rau sống
chưa được rửa sạch cũng là một nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm.
Qua buổi tuyên truyền ngày hôm nay cô mong rằng
các em học sinh sẽ biết cách phòng tránh ngộc độc thực phẩm trong đợt nghỉ hè sắp
tới .